Public lecture by Marieke Hendriksen on the transformation from alchemy to chemistry in the Netherlands, CHG-KNCV, Utrecht, 22 November

“Beproefd of bespot? Over de transformatie van alchemie naar chemie in Nederland” (Tried or ridiculed? The transformation from alchemy to chemistry in the Netherlands

Tot het einde van de zeventiende eeuw was er geen strikt onderscheid tussen alchemie en chemie in de Lage Landen. De twee termen refereerden lang grotendeels aan dezelfde kennis en experimenten, maar dat veranderde in rap tempo. In 1740 werd alchemie door brede lagen van de bevolking als volksverlakkerij gezien, terwijl chemie als academische discipline voet aan de grond kreeg. Hoe ontstond het onderscheid, en waarom raakte alchemie in de vergetelheid? Kwam dat door wetenschappelijk onderzoek, zoals vaak gedacht wordt? Werd het kaf van het koren gescheiden in de transformatie van alchemie naar chemie? Of was er meer aan de hand? Marieke Hendriksen, als wetenschapshistoricus verbonden aan de Universiteit Utrecht, deed onderzoek naar het verdwijnen van de alchemie in Nederland, en kwam tot verrassende conclusies. In deze lezing neemt zij u mee naar de Nederlanden rond 1700, naar (al)chemische laboratoria, universiteiten, toneelzalen, salons, koffiehuizen en kermissen, en laat zij zien dat de ontwikkeling en acceptatie van wetenschappelijke kennis zeker niet alleen van wetenschappelijk onderzoek afhankelijk was.