Sven Dupré neemt deel aan publieksdialoog georganiseerd door De Nieuwe Utrechtse School: ‘Heelkunst, beeldende kunst en de klinische blik’, 25 april 2018.

Achtergrond

De dialoog tussen de geneeskunde, de kunsten en de geesteswetenschappen is al eeuwenoud, en strekt zich uit van Aristoteles’ filosofische overtuiging dat de tragedie als kunstvorm de ziel zou zuiveren, tot aan relatief recente ontwikkelingen als “medical humanities”. Aan de Universiteit Utrecht kreeg deze uitwisseling van 1945-1960 vorm binnen ‘De Utrechtse School’ – een interfacultair samenwerkingsverband tussen onderzoekers in de geneeskunde, psychologie, pedagogiek en psychiatrie (Langeveld, Buytendijk, Van Lennep, Rümke), die elkaar vonden in gedeelde geesteswetenschappelijke overtuigingen.

Op dit moment wordt het steeds duidelijker dat een structurele voortzetting van de kruisbestuiving tussen geneeskunde, de kunsten en geesteswetenschappen van cruciaal belang zal zijn voor toekomstige wetenschappers en zorgprofessionals. Immers, de democratisering van kennis en de voortschrijdende technologische ontwikkelingen op onder andere het gebied van artificiële intelligentie, big data, text-mining, genome-sequencing, robotica en machine-learning vragen om een fundamentele heroverweging van niet alleen de waarden, maar ook de benodigde vaardigheden binnen de toekomstige gezondheidszorg.

Aan de ene kant zal er vanuit een snel veranderende maatschappelijke en culturele context op de geesteswetenschappen en de kunsten een steeds groter beroep gedaan worden om hun analytische vaardigheden en methodische kennis in te zetten bij de conceptuele en empirische verheldering van de onontkoombare ontwikkelingen in de hedendaagse gezondheidszorg. Aan de andere kant zullen zorgprofessionals in de 21ste eeuw – naast medische kennis – moeten beschikken over een hele reeks nieuwe professionele vaardigheden, die hen in staat moet stellen te acteren in een door informatisering gedreven wereld, aan te sluiten bij het perspectief van patiënten, en dit te vertalen naar persoonsgerichte zorg. Het is deze convergentie in maatschappelijke en wetenschappelijke thematiek die een structurele dialoog tussen geneeskunde, de kunsten en geesteswetenschappen noodzakelijk maakt.

Hoofdvragen

Wanneer in de nabije toekomst computers en machines, door middel van het op zeer grote schaal vergelijken van onderzoeksresultaten, vrijwel onmiddellijk een diagnose kunnen stellen en een gepersonaliseerde evidence-based behandeling zullen voorschrijven treden cruciale vragen over de rol van zorgprofessionals expliciet op de voorgrond. De hoofdvragen van De Nieuwe Utrechtse School zijn dan ook:

1.         Hoe kunnen geneeskunde, de kunsten en geesteswetenschappen samen vormgeven aan de communicatieve, ethische, filosofische, kritische, observationele, culturele, talige en mediavaardigheden benodigd in de toekomstige gezondheidszorg?

2.         Hoe kunnen geneeskunde, de kunsten en geesteswetenschappen samen meer inzicht verschaffen in het lichamelijke, emotionele, narratieve en intersubjectieve perspectief van verschillende patiëntengroepen om zo persoonsgerichte zorg mogelijk te maken.

De primaire doelgroep voor de publieksdialogen

•Studenten geneeskunde aan de Universiteit Utrecht
•Studenten geesteswetenschappen aan de Universiteit Utrecht
•Studenten sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht
•Studenten kunstopleidingen te Utrecht
•Professionals in de gezondheidszorg
•Professionals in de geesteswetenschappen
•Professionals in de sociale wetenschappen
•Professionals in de kunst
•Patiënten, ex-patiënten, ouders, betrokkenen, mantelzorgers

Opzet en tijdspad

De casussen die in dit project aan bod komen hebben betrekking op patiënten die extra onder druk staan: kinderen met chronische aandoeningen, ouderen in de geriatrie, individuen met medisch- of psychotrauma, psychosomatische en psychiatrische patiënten. Wie de zelfervaring van deze patiënten wil doorgronden stuit op fundamentele problemen. In deze gevallen gaat het immers om ‘kwetsbare individuen’: patiënten met een beperkte autonomie en wilsbekwaamheid, wier zelfervaring en identiteit fragmentarisch, incoherent, aftakelend, of nog in ontwikkeling is. Verder worden steeds voortschrijdende innovaties in de geneeskunde in relatie gebracht tot de benodigde vaardigheden van toekomstige gezondheidsprofessionals. Het project bestaat uit een interdisciplinaire reeks publieksdialogen, die uitmonden in een internationale summerschool in 2018. De evenementen draaien steeds om een centraal thema, en zullen plaatsvinden in dialoog tussen geesteswetenschappers, geneeskundigen, kunstenaars en patiëntvertegenwoordigers.

1. Publieksdialoog I (24 januari 2018): Literatuur, narrativiteit en psychiatrie

2. Publieksdialoog II (28 februari 2018): Dans, lichamelijkheid en psychosomatiek

3. Publieksdialoog III (28 maart 2018): Zingeving van ziekte in en door muziek

4. Publieksdialoog IV (25 april 2018): Heelkunst, beeldende kunst en de klinische blik

5. Publieksdialoog V (23 mei 2018): Theater, intersubjectiviteit en medisch-/ psychotrauma